|
Millî Eğitim Bakanlığından:
MİLLÎ EĞİTİM
BAKANLIĞI EĞİTİM VE KÜLTÜR YAYINLARI YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç ve
kapsam
MADDE 1- (1) Bu
Yönetmeliğin amacı; Millî Eğitim Bakanlığının kuruluş, amaç ve görevleri
doğrultusunda yayımlanacak ders kitapları, öğretim materyalleri ve araçları
hariç, her türlü basılı yayın ile basılı olmayan bilim, sanat ve kültür
eserlerini, dijital depolama üniteleri ve Bakanlık internet sitelerinde
hizmete sunulan kültür eserleri kapsamındaki dijital yayınların seçimini,
incelenmesini ve bu işlemlerin yapılabilmesi için Bakanlık bünyesinde
Danışma Kurulu ve Yayın Kurulu ile inceleme komisyonlarının oluşturulmasını,
bu kurulların ve komisyonların çalışma usul ve esasları ile görev ve
yetkilerini, basım-yayım ve yayın hizmet alımına ilişkin usul ve esasları
belirlemektir.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, 14/6/1973
tarihli ve 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu, 10/10/2024 tarihli ve
7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunu, 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamenin ek 1 inci maddesi, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı
Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile 23/8/2006 tarihli ve 2006/10932
sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve
Kuruluşlarınca Ödenecek Telif ve İşlenme Ücretleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Alan editörü: Kültür eserlerinin yayım sürecini,
tek eser veya kategori/bölüm bazında, içerik, tasarım ve yazarlarla
ilişkiler açısından yöneten ve izleyen kişiyi,
b) Bakan: Millî Eğitim Bakanını,
c) Bakanlık: Millî Eğitim Bakanlığını,
ç) Bakan Yardımcısı: İlgili Genel Müdürlüğün bağlı
olduğu Bakan Yardımcısını,
d) Daire Başkanı: İlgili Daire Başkanını,
e) Daire Başkanlığı: İlgili Daire Başkanlığını,
f) Danışma Kurulu: Bakan onayı ile oluşturulan
istişare kurulunu,
g) Derleme: Özgün eser üzerindeki haklar saklı
kalmak kaydıyla, ansiklopediler ve antolojiler gibi muhtevası seçme ve
düzenlemelerden oluşan ve bir düşünce yaratıcılığı sonucu olan eseri,
ğ) Dijital depolama üniteleri: Yayıma hazırlanmış
veya basılmış kitap ve derginin her türlü dijital ortamda umuma iletilmesi
amacıyla arşivlendiği üniteleri,
h) Dijital yayın: Yayıma hazırlanmış veya basılmış
kitap ve derginin her türlü dijital ortamda umuma iletilmesi amacıyla
oluşturulmuş şeklini,
ı) Genel Müdür: Destek Hizmetleri Genel Müdürünü,
i) Genel Müdürlük: Destek Hizmetleri Genel
Müdürlüğünü,
j) İşlenme eser: Diğer bir eserden faydalanarak
oluşturulmuş, oluşturulan eserden bağımsız olmayan, işleyen yazarın
özgünlüğünü taşıyan fikir ve sanat ürünlerini,
k) Kültür eserleri: Roman, hikâye, öykü, şiir,
deneme, günlük, anı, araştırma, inceleme, efsane, masal, mizah, piyes,
söyleşi türü ve benzeri kitap veya süreli yayın niteliğinde matbu veya
dijital yayınları,
l) MEB Döner Sermaye İşletmesi: Millî Eğitim
Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesini,
m) Sipariş: Bakanlığın kişi, komisyon, kurum veya
kuruluşlara hazırlatacakları kültür eserini,
n) Süreli yayın: Bakanlığın belirli aralıklarla
yayımladığı dergi, bülten, mecmua ve benzerini,
o) Telif eser: Herhangi bir şekilde dil ve yazı ile
ifade olunan eserler ile doğrudan meydana getirilen fikir mahsullerini,
ö) Tercüme eser: Yazıldığı dilden, başka bir dile
çevrilen eseri,
p) Yayım: Kitap, dergi ve benzeri eserlerin basılıp
dağıtılmasını ve dijital ortamlarda umuma iletilmesini,
r) Yayın: Kitap, dergi veya benzeri matbu ve
dijital eserleri,
s) Yayın inceleme komisyonları: Bakanlık personeli
ve/veya Bakanlık dışından oluşturulan ve Bakanlıkça hazırlanan,
hazırlatılan veya başvurusu yapılan eserleri inceleyerek Yayın Kuruluna
görüş bildiren komisyonları,
ş) Yayın Kurulu: Bakan onayı ile Bakanlık merkez
teşkilatı personelinden oluşturulan kurulu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kurulların ve İnceleme Komisyonlarının
Oluşturulması, Eserlerin İncelenmesi,
Seçilmesi,
Yayımlanması ve Temel İlkeler
Kurulların
ve inceleme komisyonlarının oluşturulması ve süresi
MADDE 4- (1) Danışma Kurulu, Bakan onayı ile oluşturulur.
Kurul üyeleri; kültür yayınları alanında tecrübesi olan Bakanlık personeli
ve/veya Bakanlık dışındaki kişilerden seçilir. Bakan Yardımcısı ve Genel
Müdür, Danışma Kurulunun doğal üyesi olup Danışma Kurulu, doğal üyeler
hariç on üç üyeden oluşur. Danışma Kuruluna Bakan veya Bakan Yardımcısı
başkanlık eder. Danışma Kurulu üyelerinin görev süresi azami dört yıldır.
(2) Yayın Kurulu, Bakan onayı ile Bakanlık merkez
teşkilatı personelinden oluşturulur. Yayın Kurulu en az on üç üyeden
oluşur. Yayın Kuruluna Bakan Yardımcısı veya Genel Müdür başkanlık eder.
Yayın Kurulu üyelerinin görev süresi azami dört yıldır.
(3) Yayın inceleme komisyonları; başvurusu yapılan,
hazırlatılan ya da Bakanlık tarafından satın alınacak eserleri 9 uncu
maddedeki ilkeleri göz önünde bulundurarak inceler. Yayın inceleme
komisyonları, eserin içeriğine göre alanında uzman en az üç kişiden
oluşturulur. İlgili Komisyon üyeleri, görüşlerini bir raporla Yayın
Kuruluna sunar.
Toplantı
ve karar
MADDE 5- (1) Danışma Kurulu ve Yayın Kurulu, Bakanlık onayı
ile belirlenen gündem ve takvimle üye tam sayısının salt çoğunluğu ile
toplanır. Kurullar, kararlarını toplantıya katılan üye sayısının salt
çoğunluğu ile alır. Oyların eşitliği hâlinde kurul başkanının oyu çift oy
kabul edilir. İnceleme Komisyonu üyeleri de gerektiğinde toplantılara davet
edilir.
(2) Danışma Kurulu tavsiye kararları Yayın Kuruluna
iletilir.
(3) Yayın Kurulunun kültür eserlerinin
yayımlanmasına dair kararları Bakan onayına sunulur.
(4) Kurulların ve inceleme komisyonlarının
sekretaryası ilgili Daire Başkanlığınca yürütülür.
Kurulların
görev ve yetkileri
MADDE 6- (1) Danışma Kurulu, Millî Eğitim Şurası kararları
ve millî eğitim politikaları doğrultusunda kültür yayınlarının
geliştirilmesine ve yaygınlaştırılmasına yönelik tavsiye kararları alır.
(2) Yayın Kurulu, Danışma Kurulu tarafından alınan
tavsiye kararlarını ve Yayın Kurulu üyelerinden gelen teklifleri
değerlendirerek 9 uncu maddedeki ilkeler doğrultusunda aşağıdaki görevleri
yerine getirir:
a) Yayımlanması talebiyle Bakanlığa gönderilen veya
Bakanlık adına hazırlatılması istenen eserleri inceleterek yayımlanıp
yayımlanamayacağı hususunda karar alır.
b) Bakanlıkça önceden yayımlanmış ve baskısı sona
ermiş eserleri inceleterek bu eserlerle ilgili karar alır.
c) Millî kültürün yaygınlaştırılması, yükseltilmesi
ve tanıtımına yönelik ihtiyaç duyulan tür ve alanlarda telif ve tercüme
eserler, işlenme eserler, derlemeler ve gerektiğinde doğrudan temin
edilecek eserlerle ilgili karar alır.
ç) Yayımlanması amacıyla satın alınacak veya hibe
edilecek eserleri inceleterek yayımlanıp yayımlanmayacağı hususunda karar alır.
d) Mevcut yayınların incelenmesi, tanıtımı ve yeni
eserlerin kazandırılması amacıyla kongre, sempozyum,
yarışma, panel, münazara, söyleşi ve çalıştay
gibi etkinlikler düzenlenmesi hususunda teklifte bulunur.
İncelemede
usul
MADDE 7- (1) Yayın Kurulu ve İnceleme Komisyonunun eser
inceleme ve inceletme usulleri aşağıdaki şekildedir:
a) Yayımlanması talebiyle Genel Müdürlüğe gelen
veya satın alınması önerilen eserler, yayın inceleme komisyonu üyelerine
gönderilir. Komisyon üyeleri raporlarını hazırlayarak Yayın Kuruluna sunar.
Yayın Kurulunca basılmasına karar verilen eserlerin iş ve işlemleri ilgili
Daire Başkanlığının uhdesinde alan editörü tarafından yürütülür.
b) Yayın Kurulu, yayın inceleme komisyonunda alan
uzmanı bulunmaması hâlinde başvurusu yapılan eserleri Bakanlık dışı alan
uzmanlarına inceletebilir ve yazılı görüşlerini alabilir. Eseri inceleyen
uzmanların verdiği gerekçeli rapor yeterli görülmezse veya süresi içinde
incelenip Bakanlığa teslim edilmezse eser, başka inceleyicilere de gönderilebilir.
c) Yayın Kurulu üyeleri kendi eserlerini
yayımlatmak üzere başvuruda bulunamaz.
Eser
hazırlatma, baskı, yayım ve temin usulü
MADDE 8- (1) Bakanlık adına kendisinden sipariş usulü ile
eser hazırlaması istenen gerçek ya da tüzel kişiler, yapılan protokol veya
sözleşme çerçevesinde çalışmalarını tamamlayarak Bakanlığa sunar. Eserin basım ve yayımı Bakanlıkça uygun görülmesi hâlinde,
eserin, eser sahibinin ayrıntılı bilgilerini; eserin 5846 sayılı Kanunun 22
nci, 23 üncü ve 25 inci maddelerinde düzenlenen,
çoğaltma, yayma ve umuma iletim haklarını Bakanlığa devrettiğini; Bakanlığın
bu hakları gerektiğinde üçüncü kişilere kullandırması ve devretmesi
hususunda yetkili olduğunu açıkça hüküm altına alan yazılı ve tarafların
ıslak imzalarını taşıyan bir sözleşme akdedilir. Ödeme, eserin nihai
olarak vücuda gelmesini takiben akdedilen sözleşme sonrasında
gerçekleştirilir.
(2) Yayın Kurulunca uygun görülen eserlerin
yayımlanma yöntemi, mecrası ve süresi Bakanlık onayına bağlıdır.
(3) Eserlerin inceleme sürecine yönelik iş ve
işlemleri, ilgili Daire Başkanlığınca; telif, baskı, tanıtım, reklam, satış
ve pazarlama gibi iş ve işlemleri ise MEB Döner Sermaye İşletmesince
yürütülür. İhtiyaç duyulması hâlinde eserlerin baskı ve yayım öncesi
yapılması gereken kapak tasarımı, dizgi, görsel çizimi ve benzeri iş ve
işlemlerine yönelik MEB Döner Sermaye İşletmesince Genel Müdürlüğün onayı
ile hizmet alımı da yapılabilir.
(4) Yerli, yabancı, özel ve kamu sektörü ile
şahıslardan gelen proje ve eserlerden Yayın Kurulunca önerilen ve Bakan
onayı ile uygun görülenlerin telif hakları, mali hak devir sözleşmesiyle
MEB Döner Sermaye İşletmesince satın alınır.
Değerlendirme
ilkeleri
MADDE 9- (1) Eserlerin incelenmesinde, seçiminde,
hazırlanmasında, sadeleştirilmesinde ve tercüme edilmesinde göz önünde
bulundurulacak temel ilkeler şunlardır:
a) Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına ve 1739 sayılı
Kanuna uygun olması.
b) Kişileri, aile kurumunu veya toplumun belirli
bir kesimini küçük düşürücü yorumlara yer vermemesi.
c) Millî, ahlaki, insani, manevi ve kültürel
değerlerimizin yaşatılmasına ve yaygınlaştırılmasına katkıda bulunacak
nitelikte olması.
ç) Hedef kitlenin seviye, öncelik, ihtiyaç ve beklentilerine
uygun olması.
d) Toplumun çağdaşlaşmasına, gelişmesine,
demokratikleşmesine, birlikte yaşamasına katkı sağlayıcı nitelikte olması.
e) Ülke dışında yaşayan vatandaşlar ile akraba
topluluklara yönelik hazırlanacak eserlerin, onların kültürel kimliklerini,
millî ve manevi değerlerini, duyarlıklarını korur ve güçlendirir nitelikte
olması.
f) Benzer içerikli eserler arasında özgün ve yeni
yönlerinin olması.
g) Görsel ve çizimlerin eserin içeriğine uygun
olması.
ğ) Dil ve anlatımın, Türkçenin ses ve söz varlığını
tüm zenginliği ile yansıtması.
h) Eserin, bilimsel yöntemlere veya ait olduğu
sanat dalının özelliklerine göre hazırlanması.
ı) Türk Devletleri Teşkilatı üyesi ülkeler başta
olmak üzere tarihî ve kültürel bağlarımızın olduğu ülkeler ile milletler
arasında dostluk bağlarını güçlendirici nitelikte olması.
i) Tarihimizi, kültürel zenginliğimizi işleyici,
tanıtıcı, geliştirici ve gelecek nesillere taşıyıcı nitelikte olması.
j) Çocuklara yönelik hazırlanacak eserlerin
çocukların sosyal, duygusal, zihinsel ve ahlakî gelişimlerini destekleyici
nitelikte olması.
Başvuru
şartları
MADDE 10- (1) Eserlerinin yayımlanması için başvuruda
bulunanlar; metin, imla, terim, dil, harita, resim, şekil, nota ve benzeri
unsurlar açısından düzenlenmiş ve ön tasarımı yapılmış eserlerini dosya
hâlinde hazırlayarak bu dosyayı, varsa telif belgelerini, öz geçmişini
dijital depolama ortamında başvuru yazısı ile birlikte Genel Müdürlüğe
teslim eder. Başvurusu yapılan eser hakkındaki inceleme Yayın Kurulunca en
geç altı ay içerisinde tamamlanır.
Yayım
şartları
MADDE 11- (1) Eserlerinin yayımlanmasını talep edenler;
a) 5846 sayılı Kanunun ilgili hükümlerine göre
eserin intihal olmadığına, içerik, görsel veya tasarımı üzerinde başka
kurum ve kuruluşlar ile kişilerin haklarının bulunmadığına ve bu hususta
her türlü hukuki sorumluluğu üstlendiklerine dair taahhütnameyi ve ilgili
belgeleri,
b) Muhtemel maddi hataların düzeltilmesi, ihtiyaç
duyulması hâlinde tashih ve redaksiyon yapılması, kapak tasarımı ve iç
sayfa tasarımı konusunda Bakanlığın tasarruf yetkisini kabul ettiklerini
belirtir izin belgesini,
c) Yayımlanması ve ücret ödenmesi uygun görülen
eserinin basılı ve/veya dijital depolama ürünleri ile birlikte çoğaltma,
yayma ve umuma iletim haklarını Bakanlığa devrettiğine dair belgeyi,
Bakanlığa vermekle yükümlüdür.
Eserlerin
temsil ve basım hakları
MADDE 12- (1) Yayımlanması uygun görülen telif, tercüme,
işlenme ve derleme eserler üzerindeki işleme ve temsil hakları eser
sahiplerine ve işleyene; çoğaltma, yayma ve umuma iletim hakları ise
Bakanlığa aittir. Bakanlık işleme ve temsil hakları bakımından eser sahibine
bir defaya mahsus basit ruhsat verebilir.
Mükerrer
baskı kararı ve yayım hakkının iadesi
MADDE 13- (1) Eserin mevcut baskısının yüzde 80’inin
tamamlanmış olması şartıyla sözleşmede belirtilen miktar veya süre sona
ermeden yayım hakkının eser sahibine iadesine veya eserin süre ve sayı
bakımından mükerrer baskısının yapılmasına Bakanlıkça karar verilir.
Birimlerce
hazırlanan eserlerin incelenmesi
MADDE 14- (1) Bakanlık birimleri kendi görev ve sorumluluk
alanlarına ilişkin yayımlanmasını planladıkları veya önerdikleri eserleri
Yayın Kuruluna inceletmek üzere Genel Müdürlüğe başvurur. Yayın Kurulu,
başvurusu yapılan eserleri bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde inceler
veya inceletir. Söz konusu eserlerin görüşüleceği toplantılara bilgi vermek
üzere gerekirse ilgili Bakanlık birimi davet edilir. İnceleme sonucu basımı
uygun bulunması hâlinde, yayımlayacak birim, eseri Bakan onayına sunar ve
yayım sürecini takip eder.
Toplantı,
harcırah ve yayın faaliyetlerine ait giderler
MADDE 15-
(1) Danışma Kurulunun Bakanlık
personeli olmayan üyelerine, Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Ödenecek Telif ve
İşlenme Ücretleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre toplantı ücreti
ödenir.
(2) Memuriyet mahalli dışında yapılan toplantılara
katılan kurullar ve komisyon üyelerine 10/2/1954
tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre yol masrafı,
gündelik ücreti ödenir. Yayın faaliyetlerine ait benzeri diğer giderler MEB
Döner Sermaye İşletmesi tarafından ödenir.
Yayımlanacak
eserlere ilişkin ödemeler
MADDE 16- (1) Bu Yönetmelik
hükümlerince yayımlanacak eserlerin işlenme hak ve ücretleri ile bu
eserlerle ilgili her türlü inceleme, redaksiyon, derleme, tashih ve benzeri
iş ve işlem ödemeleri, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Kamu Kurum ve
Kuruluşlarınca Ödenecek Telif ve İşlenme Ücretleri Hakkında Yönetmelik
hükümlerine göre hesaplanır ve MEB Döner Sermaye İşletmesince ödenir.
(2) Resmî görev gereği hazırlanmış eserlere ücret
ödenmez.
(3) Yayın Kurulu sipariş ile eser hazırlatılmasını
talep ettiğinde MEB Döner Sermaye İşletmesince gerçek ya da tüzel
kişilerden ilgili mevzuat kapsamında hizmet alımı yapabilir.
Yayın
numarası
MADDE 17- (1) Bakanlık birimlerince hazırlanan her türlü
eser için baskıdan önce Genel Müdürlükten yayın numarası alınır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Hüküm
bulunmayan haller
MADDE 18- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında hüküm
bulunmayan hallerde, 5846 sayılı Kanun ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca
Ödenecek Telif ve İşlenme Ücretleri Hakkında Yönetmelik hükümleri
uygulanır.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 19- (1) 3/10/2014 tarihli ve
29138 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim ve
Kültür Yayınları Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş
hükmü
GEÇİCİ
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulmuş olan kurulların faaliyetleri ve bu
kurullardaki üyelikler bu Yönetmeliğin yayımı tarihinde sona erer.
Yürürlük
MADDE 20- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE 21- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Millî Eğitim Bakanı
yürütür.
|