|
Nükleer Düzenleme Kurumundan:
RADYOAKTİF KİRLİLİĞE MARUZ KALMIŞ ALANLARIN
ÇEVRESEL
İYİLEŞTİRME FAALİYETLERİNİN YETKİLENDİRİLMESİNE
İLİŞKİN YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, radyoaktif kirliliğe
maruz kalmış alanlarda yürütülecek çevresel iyileştirme faaliyetlerinin
yetkilendirilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, radyoaktif kirliliğe maruz
kalmış alanlarda yürütülecek çevresel iyileştirme faaliyetlerini ve bu
faaliyetleri gerçekleştirecek tüzel kişileri kapsar.
(2) Nükleer tesislerin, radyasyon tesislerinin ve
radyoaktif atık tesislerinin işletmeden çıkarılması kapsamında yürütülecek
olan çevresel iyileştirme faaliyetleri bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
(3) Radyoaktif kirliliğe maruz kalmış alanlarda
radyoaktif maddeler dışında kalan atıkların neden olduğu kirliliğe ilişkin
yürütülecek faaliyetler bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 5/3/2022
tarihli ve 7381 sayılı Nükleer Düzenleme Kanununun 4 üncü maddesinin
sekizinci fıkrası ile 95 sayılı Nükleer Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (h) bendine ve 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Alan: Çevresel iyileştirme faaliyetinin
yürütüleceği, radyoaktif kirliliğe maruz kalmış yeri,
b) Bakanlık: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği
Bakanlığını,
c) Çevresel iyileştirme faaliyetleri: Radyoaktif
kirliliğin giderilmesini, radyoaktif kirliliğin kısmen giderilmesini
ve/veya koruyucu tedbirler alınmasını,
ç) Kirleten: Radyoaktif kirliliğe neden olan gerçek
veya tüzel kişiyi,
d) Koruyucu tedbirler: Alandaki radyoaktif
kirlenmeden kaynaklanan radyasyon maruziyetini önlemek ya da azaltmak için
çalışanların ve halkın maruz kalma yollarına yönelik alınabilecek her türlü
önlemi,
e) Kuruluş: Çevresel iyileştirme faaliyetlerini
yürütmek için Kuruma yetkilendirilmek üzere başvuran ya da yetkilendirilen
ve düzenleyici kontrol kapsamında bulunan Türkiye Cumhuriyeti mevzuatına
göre kurulmuş tüzel kişiyi,
f) Kurum: Nükleer Düzenleme Kurumunu,
g) Radyoaktif kirliliğin giderilmesi: Radyoaktif
kirliliğe neden olan radyoaktif maddelerin Kurum tarafından belirlenen
sınır ve seviyelerin altında kalacak şekilde alandan uzaklaştırılması ve
alanın kısıtlama olmaksızın kullanıma uygun hâle getirilmesini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Yetkilendirme
Genel
ilkeler
MADDE 5- (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki çevresel iyileştirme
faaliyetleri Kurumdan izin alınmaksızın yürütülemez. Bu faaliyetleri
yürütmek isteyen tüzel kişiler Kuruma başvuruda bulunmakla yükümlüdür.
(2) Bu Yönetmelik kapsamındaki çevresel iyileştirme
faaliyetlerinin yürütülmesinde asıl sorumluluk kirletene aittir. Çevresel
iyileştirme faaliyetlerini yürütmek üzere bir tüzel kişiden hizmet almak,
kirletenin sorumluluğunu azaltmaz veya ortadan kaldırmaz.
(3) Bu Yönetmelik kapsamına giren alanlar
üzerindeki çevresel iyileştirme faaliyetleri tamamlanmadıkça, bu alanlar
üzerinde başka bir faaliyet yürütülemez.
(4) Kuruluş, faaliyetlerini radyasyondan korunmayı
temin edecek ve kirlenmenin yayılmasını önleyecek şekilde yürütür.
(5) Çevresel iyileştirme faaliyetlerinin
yürütülmesinde ve alanın düzenleyici kontrolden çıkarılmasında ilgili
mevzuata göre belirlenen doz sınırları, serbestleştirme sınırları ve
referans seviyeler esas alınır.
(6) Kuruluş çevresel iyileştirme faaliyetleri
kapsamında, alan ve durum özelinde gerekçeli olarak;
a) Radyoaktif kirliliğin giderilmesi,
b) Sadece koruyucu tedbirler alınması,
c) Radyoaktif kirliliğin kısmen giderilmesi ve
koruyucu tedbirler alınması,
faaliyetlerinden birini yürütebilmek için Kuruma dilekçe ile yetkilendirme
başvurusunda bulunur. Başvuru dilekçesinin ekinde, içeriği 6 ncı maddede
düzenlenen bilgi ve belgeler yer alır.
(7) Yetkilendirme başvurularında Kuruma sunulacak
bilgi ve belgeler, biri basılı diğeri elektronik ortamda olmak üzere iki
kopya hâlinde sunulur. Basılı kopyanın Kuruma sunulmuş olan elektronik
kopyadan üretilmiş olması ve elektronik kopya ile aynılığı Kuruluşun
sorumluluğundadır.
(8) Başvuru dilekçesinin ekinde yer alan bilgi ve
belgelerin Türkçe olması esastır. Ancak, Kuruma sunulacak olan teknik
belgelerden Kurum tarafından uygun görülenler İngilizce sunulabilir.
(9) Kuruluş, Kurum tarafından belirlenen işlem ve
hizmet bedellerini öder.
(10) Kuruluş, çevresel iyileştirme faaliyetlerine
ilişkin ölçüm, analiz, test, muayene, kalibrasyon
ve benzeri hizmetleri, alanında akredite edilmiş olması ve varsa Kurum
tarafından belirlenen ek şartlara uyması kaydıyla, kendi birimlerinden veya
diğer kuruluşlardan temin eder veya temin edilmesini sağlar.
(11) Yürütülecek çevresel iyileştirme faaliyetleri
için ulusal mevzuatın gerektirdiği diğer izin, onay, ruhsat ve benzeri
belgeleri almak Kuruluşun sorumluluğundadır.
(12) 7381 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin
sekizinci fıkrası uyarınca 7381 sayılı Kanun kapsamı dışında yürütülen bir
faaliyet sonucunda radyoaktif kirliliğe maruz kalmış alanların çevresel
iyileştirmesine ilişkin iş ve işlemler Bakanlık tarafından Kurum ile iş
birliği yapılarak yürütülür. Bu durumda;
a) Çevresel iyileştirme faaliyetlerinin Bakanlık
tarafından görevlendirilen veya hizmet alınan bir tüzel kişi tarafından
yürütüleceği durumlarda, söz konusu tüzel kişi Kurumdan izin almakla
yükümlüdür.
b) Bu alanlarda yürütülen çevresel iyileştirme
faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan radyoaktif atıkların yönetimi Türkiye
Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu tarafından yapılır.
c) Radyoaktif atıkların yönetimi dâhil çevresel
iyileştirme faaliyetlerine ilişkin tüm masraflar kirleten tarafından
karşılanır.
Yetkilendirme
başvurusu
MADDE 6- (1) Kuruluş, radyoaktif kirliliğin giderilmesini
içeren çevresel iyileştirme faaliyetlerine ilişkin yetkilendirme
başvurusunda asgari olarak;
a) Unvan, adres ve iletişim bilgilerini,
b) Yönetsel yapısı ile görev ve sorumlulukların
dağılımını,
c) Temsile yetkili kişilerin imza sirkülerini,
ç) Kuruluşun kirleten ile farklı bir tüzel kişi
olduğu durumlarda, çevresel iyileştirme faaliyetlerine ilişkin olarak
kirleten ile imzaladığı sözleşmeyi,
d) Alana ilişkin adres, koordinat, yüz ölçümü
bilgilerini ve uygun ölçekli haritalar ile alan üzerinde varsa radyoaktif
kirliliğe maruz kalmış olan yapı, sistem ve bileşenlerin yüz ölçümlerini ve
alandaki yerlerini gösteren krokileri,
e) Alanın radyoaktif kirliliğe maruz kalmasına
neden olduğu bilinen ya da tahmin edilen geçmiş ve/veya devam eden
faaliyetleri,
f) Alandaki bilinen radyoaktif, kimyasal ve
biyolojik kirlilik kaynaklarını,
g) Teknik altyapısını ve deneyimini gösteren bilgi
ve belgeler ile varsa yüklenicilerin ve alt yüklenicilerin çevresel
iyileştirme faaliyetindeki görevlerini, sorumluluklarını ve
yeterliliklerini,
ğ) Radyoaktif kirliliğin giderilmesine ilişkin;
yöntem, ekipman, radyoaktif atık yönetimi,
radyasyondan korunma ve acil durum önlemlerini içeren teknik raporu,
h) Öngörülen faaliyet takvimini,
içeren bilgi ve belgeleri Kuruma sunar.
(2) 5 inci maddenin on ikinci fıkrasının (a) bendi
kapsamına giren durumlarda birinci fıkranın (ç) bendinde istenen sözleşme
yerine Bakanlıktan alınan görevlendirme yazısı Kuruma sunulur.
(3) Kuruluş sunduğu bilgi ve belgelerin doğru,
eksiksiz, güncel, yeterli ve tutarlı olmasından sorumludur.
(4) Sadece koruyucu tedbirler alınmasını içeren ya
da radyoaktif kirliliğin kısmen giderilmesi ve koruyucu tedbirler
alınmasını içeren durumlarda, başvuruda sunulacak bilgi ve belgeler Kurum
tarafından ayrıca belirlenir.
Yetkilendirme
başvurusunun değerlendirilmesi
MADDE 7- (1) Kurum sunulan bilgi ve belgeleri gözden
geçirme ve değerlendirmeye tabi tutar. Kurum, değerlendirme sürecinde
Kuruluştan ilave bilgi ve belge talep edebilir.
(2) Sunulan bilgi ve belgelerde görülen eksiklikler
Kuruluşa bildirilir. Kuruluş bunları Kurum tarafından belirlenen sürede
tamamlayarak Kuruma sunmakla yükümlüdür.
(3) Yetkilendirmeye ilişkin karar Kurum tarafından
verilir. Kararın olumlu olması durumunda, yetkilendirmeye ilişkin kapsam ve
koşulları da içeren izin belgesi Kuruluşa iletilir. Kararın olumsuz olması
durumunda, karar gerekçeleri ile birlikte Kuruluşa bildirilir.
Yetkilendirme için ödenen işlem ve hizmet bedeli iade edilmez.
(4) Kuruluşun gerekçeli talebi ve Kurumun uygun
bulması durumunda eksik bilgi ve belgelerin tamamlanması ile değerlendirme
sürecine yetkilendirme sonrasında da devam edilebilir.
Çevresel
iyileştirme faaliyetlerinin yürütülmesi
MADDE 8- (1) Çevresel iyileştirme faaliyetlerine ilişkin
izin alan Kuruluş, faaliyetleri izin kapsamında belirtilen sınır ve
koşullar çerçevesinde yürütmeye başlar.
(2) Kuruluş çevresel iyileştirme faaliyetlerine,
izin alındıktan sonra en geç altı ay içinde başlar. Kuruluş bu süre
içerisinde yetkiye konu faaliyetlerini yürütmeye başlamadığı takdirde veya
faaliyet yürütülmeye başladıktan sonra altı aydan uzun süreli
faaliyetlerini durdurması durumunda, gerekçelerini içeren bir raporu Kuruma
sunar. Kurum, durum özelinde değerlendirme yaparak idari yaptırım sürecinin
başlatılmasına ya da yetkilendirmenin kapsam ve koşullarında değişiklik
yapılmasına karar verebilir.
(3) Kuruluş, faaliyet takviminde değişiklik
yapılması gerektiği durumlarda, değişikliğin gerekçelerini de içeren raporu
Kuruma sunar. Kurumun uygun bulması durumunda Kuruluş, faaliyet takviminde
değişiklik yapar.
(4) Faaliyet takvimine bağlı olarak çevresel
iyileştirme faaliyetlerine ilişkin ilerleme raporları, Kurum tarafından
belirlenen içerik ve sıklıkta Kuruluş tarafından hazırlanarak Kuruma
sunulur.
(5) Çevresel iyileştirme faaliyetlerinin
yürütülmesi sürecinde, yeni gelişmeler veya denetim bulguları ışığında,
daha önce saptanmamış veya dikkate alınmamış yeni bilgi ve bulgular elde
edilirse, Kuruluş çevresel iyileştirme faaliyetlerinde yapılacak
değişiklikleri ve/veya ilave çevresel iyileştirme faaliyetlerini belirler
ve bu faaliyetler ile gerekçelerini içeren raporu Kuruma sunar. Kurumun
raporu uygun bulması durumunda Kuruluş, 5 inci maddenin on birinci
fıkrasında belirtilen sorumluluğu saklı kalmak kaydıyla, bu faaliyetleri
yürütür.
Alanın
düzenleyici kontrolden çıkarılması
MADDE 9- (1) Radyoaktif kirliliğin giderilmesini içeren
çevresel iyileştirme faaliyetlerinin tamamlanmasının ardından, Kuruluş
alanın düzenleyici kontrolden çıkarılması amacıyla Kuruma başvuruda
bulunur.
(2) Kuruluş alanın düzenleyici kontrolden
çıkarılması başvurusunun ekinde, yürütülen çevresel iyileştirme faaliyetlerine
ilişkin raporu ve alanın düzenleyici kontrolden çıkarılması için gerekli
şartların sağlandığını gösteren ve içeriği Kurum tarafından belirlenen
radyolojik karakterizasyon raporunu Kuruma sunar.
(3) Kurum, alanın düzenleyici kontrolden
çıkarılması başvurusunda sunulan bilgi ve belgeleri gözden geçirme ve
değerlendirmeye tabi tutar. Kurum değerlendirme sürecinde ilave bilgi ve
belge talep edebilir.
(4) Sunulan bilgi ve belgelerde görülen eksiklikler
Kuruluşa bildirilir. Kuruluş bunları Kurum tarafından belirlenen sürede
tamamlayarak Kuruma vermekle yükümlüdür.
(5) Alanın
düzenleyici kontrolden çıkarılması kararı Kurum tarafından verilir. Kararın
olumlu olması durumunda, alanın düzenleyici kontrolden çıkarılmasına
ilişkin karar Kuruluşa bildirilir. Kararın olumsuz olması durumunda, karar
gerekçeleri ile birlikte Kuruluşa bildirilir.
Yetkinin
sona ermesi
MADDE 10- (1) Kuruluşun çevresel iyileştirme faaliyetlerine
ilişkin yetkisi;
a) Kurum tarafından alanın düzenleyici kontrolden
çıkarılması kararı verilmesi,
b) Sadece koruyucu tedbirler alınmasını içeren ya
da radyoaktif kirliliğin kısmen giderilmesi ve koruyucu tedbirler
alınmasını içeren durumlarda, Kurum tarafından yetkilendirme kapsamında
belirlenen faaliyetlerin tamamlandığına karar verilmesi,
c) 5 inci maddenin on ikinci fıkrasının (a)
bendinde belirtilen görevlendirme veya hizmet alımının sona ermesi,
ç) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinde
belirtilen sözleşmenin sona ermesi,
d) Kuruluşun talep etmesi ve Kurumun uygun bulması,
e) Yetkilendirmenin Kurum tarafından iptal
edilmesi,
hâllerinde sona erer.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Diğer durumlar
MADDE 11- (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin, çevrede radyoaktif
kirliliğe yol açan acil durumlar sonrası yürütülecek çevresel iyileştirme
faaliyetlerine uygulanması hususu, durum özelinde, Kurum tarafından
belirlenir.
(2) Radyoaktif madde ile kirlenmiş malzemelerin
gömüldüğü alanlarda ve üzerlerinde yürütülmesi planlanan, sadece koruyucu
tedbirler alınmasını içeren çevresel iyileştirme faaliyetleri için Kurumdan
görüş alınır.
Denetim
ve yaptırım
MADDE 12- (1) Kuruluşun bu Yönetmelik kapsamında yürüteceği
çevresel iyileştirme faaliyetleri Kurumun denetimine tabidir. Denetime
ilişkin hususlarda ilgili yönetmelikte yer alan hükümler uygulanır.
(2) İlgili mevzuat veya yetki koşullarına, Kurum
kararlarına ve talimatlarına aykırı hareket edildiğinin tespit edilmesi
hâlinde idari yaptırım uygulanır. İdari yaptırımlara ilişkin hususlarda
ilgili yönetmelikte yer alan hükümler uygulanır.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 13- (1) 11/12/2020 tarihli ve
31331 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Radyoaktif Kirliliğe Maruz Kalmış
Alanların Çevresel İyileştirme Faaliyetlerinin Yetkilendirilmesine İlişkin
Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) Mevzuatta, birinci fıkra ile yürürlükten
kaldırılan Radyoaktif Kirliliğe Maruz Kalmış Alanların Çevresel İyileştirme
Faaliyetlerinin Yetkilendirilmesine İlişkin Yönetmeliğe yapılan atıflar bu
Yönetmeliğe yapılmış sayılır.
Yürürlük
MADDE 14- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE 15- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Nükleer Düzenleme
Kurumu Başkanı yürütür.
|